Ben je een schrijver en gebruik je Scrivener nog niet? Dan mis je een uniek en revolutionair programma dat je manuscript of groot schrijfproject naar een hoger niveau tilt. Voordat ik Scrivener ontdekte, schreef ik mijn verhalen en scenes in Microsoft Word. Dat werkte aardig tot mijn verhalen langer en langer werden. Ik moest veel heen en weer scrollen, had mijn personages en plotlijnen in verschillende bestanden gezet, had meerdere versies en raakte het overzicht kwijt.
Vier jaar geleden tipte een schrijfvriendin mij om Scrivener eens te proberen. Het zag er interessant en professioneel maar ook ingewikkeld en moeilijk uit. Maar na een korte uitleg was ik om en vroeg ik me af hoe ik ooit zonder Scrivener had kunnen schrijven, plotten en researchen. De meeste schrijvers die ik ken schrijven hun manuscript of lange(re) verhalen in dit schrijfprogramma.

Wat is Scrivener

Scrivener is een Engelstalig schrijfprogramma dat speciaal voor en door schrijvers is gemaakt. Ik gebruik de Mac-versie, maar het heeft ook een versie voor Windows en iOS (iPad en iPhone). Naast zijn functie als tekstverwerker is Scrivener uitgerust met een structuur met bestanden en mappen, hulpmiddelen voor research, feedback, notities en nog meer. Zo kun je gebruik maken van schrijfsjablonen, bronnen toevoegen, afleidingsvrij schrijven en je project exporteren voor publicatie maar ook je schrijfdoelen en je voortgang bijhouden.
Ook kun je in Scrivener een kurkbordweergave van je verhaal krijgen waardoor je je project visueel maakt en ordent.

Scrivener op Windows, Mac en iOS (iPhone en iPad)
Zo ziet Scrivener er op je computer, telefoon, tablet en telefoon uit.

#1 Al je bestanden en mappen in één document

Een van de beste opties in Scrivener is de Binder, een navigatiebalk waar je oneindig veel hoofdstukken, akten en scenes kunt maken.
Met de Binder kun je je verhaal overzichtelijk in één document stoppen. Zonder tussen tientallen bestanden te schuiven om het juiste hoofdstuk of de juiste set aantekeningen te vinden. Hiermee bespaar je veel frustratie en tijd die je aan het schrijven en researchen kunt besteden.

De binder

#2 Voorlees- en dicteerfunctie en aanpasbare werkbalk

Scrivener heeft heel veel snufjes en foefjes zoals bookmarks, targets, collecties en trefwoorden. Je kunt je beginscherm aanpassen door de meest gebruikte of favoriete elementen in je werkblad te slepen. Zo heb ik daar de onderdelen die ik het meeste gebruik ingezet zoals mijn targets per dag en per project, statistieken, de Inspector, Compositiemodus, Compile voor afdrukken of exporteren en mijn favoriet: de microfoon met de voorleesfunctie. Door daarop te klikken leest een stem jouw verhaal voor. Een geweldige tool want zo hoor je wanneer je zinnen niet goed lopen, je bepaalde woorden erg vaak herhaalt of juist dat je tekst gewoon goed is.

Xander, Claire of Ellen (Mac) leest je tekst voor

Schrijf je in het Nederlands dan kun je op de Mac uit meerdere stemmen kiezen. In het Nederlands leest Xander of Claire je verhaal voor. Maar ook de Vlaamse Ellen is een goede optie. Haar stem klinkt de laatste tijd vaak uit mijn luidsprekers als ze mijn scenes in spraak omzet.
Schrijf je in het Engels, dan heb je heel veel mogelijkheden. Zo kun je uit verschillende soorten gesproken Engels kiezen: Australisch, Iers, Schots, Engels (India) of Engels (Verenigd Koninkrijk) of het Engels zoals dat in de Verenigde Staten wordt gesproken.

Voorlezen in Windows

In Windows heet de voorleesfunctie ‘Verteller’ op een Windows computer. Activeer de verteller door op Windows-toets+Ctrl+Enter te klikken. Meer informatie of uitleg over de verteller kun je vinden op op deze pagina.

Liever je verhaal inspreken dan schrijven?

In Scrivener is het ook mogelijk om je tekst in te spreken ofwel dicteren. Scrivener zet dan jouw spraak om in tekst. Ideaal als je gedachten sneller gaan dan je al typend kunt bijhouden.

#3 Bepaal je schrijfdoelen met project- en documenttargets in Scrivener

Houd jij net als ik graag de voortgang van je manuscript en woordaantallen per schrijfsessie bij? Dan word je waarschijnlijk heel erg blij van de targets in Scrivener. Met een balk visueel weergegeven in kleur zie je hoe dicht (of ver) je van het einde van je verhaal bent en hoeveel woorden je elke dag wilt schrijven en hoe vaak je dat haalt. Ook kun je meldingen aanzetten waardoor je wordt herinnerd aan je dagelijkse schrijfdoelen en deadlines die je voor je verhaal hebt gesteld.

#4 Werk in meerdere documenten tegelijk

Je kunt op een makkelijke manier in meerdere bestanden werken door vensters te splitsen. Zo gebruik ik vaak mijn scene met daarnaast een foto van een van mijn personages, de locatie of feedback om lekker door te schrijven en tegelijk mijn research of mijn aantekeningen te raadplegen.

Werken in meerdere vensters tegelijk

#5 Importeer je researchbestanden eenvoudig in Scrivener

Heb jij -net als ik voordat ik met dit programma werkte – allemaal schriften, uitgeprinte pagina’s en computermappen vol met research? En ben je het overzicht een beetje kwijt? Of je bang dat je Dropbox vol raakt en je al je bestanden kwijtraakt? In Scrivener kun je net zoveel PDF’s, webpagina’s, audio’s, video’s, teksten, foto’s en andere documenten importeren en blijven ze netjes en overzichtelijk in je researchmap staan.

#6 Blijf gefocust in de Compositiemodus

Ben je bang dat al die mooie foefjes en toeters en bellen je uit je concentratie halen? Dan kun je jouw verhaal als volledige pagina in de Compositiemodus zetten. Dan draait het alleen nog om de woorden op je pagina en kun je gefocust en geconcentreerd doorschrijven.

De compositiemodus in Scrivener

#7 Opmerkingen, synopsis en notities en briljante ingevingen noteren tijdens het schrijven

Krijg je een briljante ingeving over je plot tijdens het schrijven? Dan kun je in de rechter zijbalk de Inspector openen om je idee over je plot, personage of andere notitie in de betreffende, scene of akte op te schrijven. Zo kun je het altijd terugvinden en raak je geen idee meer kwijt.

Rechts kun je de zijbalk weergeven of wegklikken om je synopsis, notities of labels weer te geven.

#8 Herschrijf of verwijder je scene zonder buikpijn

In Scrivener hoef je niet een nieuwe scene aan te maken als je niet tevreden bent met je hoofdstuk of scene. Je gaat naar het stuk waar je niet tevreden over bent en drukt in de Inspector-zijbalk simpelweg op het cameraatje. Je huidige versie wordt volledig opgeslagen en weergegeven. Verwijder je daarna die hele scene, bouw je die helemaal om of ga je die grondig herschrijven? Geen probleem. Met de camera in de Inspector, ook wel Snapshot genoemd kun je meerdere versies van dat hoofdstuk of die scene met elkaar bekijken, vergelijken en terughalen. Dus nooit meer buikpijn of spijt na een te vroeg verwijderd of niet goed herschreven versie.

#9 Visualiseer en vind je verhaal met gemak

In Scrivener kun je een lang verhaal met meerdere hoofdstukken en scenes op verschillende manier weergeven. Als kurkbord, Corkboard in Scrivener genoemd, of de schetsmodus, de Outliner, waarmee je je verhaal visueel en georganiseerd afbeeldt. Ook kun je je documenten een tag, label, status of een trefwoord meegeven zodat je die in je manuscript makkelijk en snel terugvindt.

#10 Deel en exporteer je manuscript in Scrivener

Wil je je verhaal delen met een redacteur, proeflezer of een corrector? Dan kun je je bestand met een druk op de knop exporteren of printen via de Compileknop. Ook kun je je manuscript opslaan in verschillende bestandformaten zoals .mobi, .epub waardoor je je meteen je boek als e-book kunt laten lezen. Maar ook exporteren als proefbestand als PDF, paperback of Microsoft Word is mogelijk. Wil je je manuscript met andere Scrivener-gebruikers delen? Ook dat behoort tot de mogelijkheden.

Ben je net als ik ook enthousiast over Scrivener 3.0?

Ben jij na het lezen van mijn tien redenen om je verhaal in Scrivener te schrijven benieuwd geworden? Dan kun je hieronder het programma voor Mac of Windows 30 dagen gratis proberen of meteen aanschaffen.

Download Scrivener

Wil je het schrijfprogramma Scrivener kopen en downloaden? De software is beschikbaar voor Mac- en Windowsgebruikers en kost € 53,00.

Ben je een student en heb je een bewijs van inschrijving dan krijg je korting op bovenstaande prijzen.